شیر دادن به نوزاد به خصوص در روزها و هفته‌های اولیه پس از زایمان می‌تواند یکی از چالش‌های بسیار مهم برای مادران باشد. مسائلی نظیر کمبود شیر، ناتوانی نوزاد در گرفتن پستان مادر و نداشتن برنامه‌ای دقیق برای میزان شیردهی به کودک از جمله موضوعاتی هستند که می‌توانند موجب مشغولیت ذهنی مادر شوند. توجه داشته باشید که شیر خوردن از نیازهای اولیه و اساسی کودکان است که به ایجاد یک پیوند عاطفی عمیق و سبک دلبستگی ایمن در مادر و کودک نقش دارد همچنین رشد جسمی نوزاد را نیز فراهم می‌کند.

از همین رو لازم است که مادران به این موضوع اهمیت داده و هنگام شیر دادن به نوزاد همه حواس خود را به او دهند. گاهی ممکن است هنگام شیر دادن به نوزاد با مشکلاتی مواجه شوید که بهره بردن از مشاوره کودک می‌تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد.
منبع: شیر دادن به نوزاد | آموزش نحوه شیر دادن به نوزاد

شیر دادن به نوزاد

شیردهی به نوزاد دارای نکاتی است که از همان روز اول باید به آن‌ها توجه داشته باشید. اول اینکه برای شیر دادن به نوزاد بایستی که اتصال تن به تن وجود داشته باشد و کودک خود را کاملا نزدیک خود نگه دارید و تقریبا هر دو ساعت یکبار به او شیر بدهید. برای آشنایی با تعداد دفعات شیر دادن به نوزاد با توجه به سن او کلیک کنید.

اگر می‌خواهید بدانید که نوزاد شما گرسنه است می‌توانید انگشت‌تان را به دهان و لب نوزاد بزنید و از واکنش او متوجه گرسنگی‌اش شوید. در هفته اول 3 تا 5 بار پوشک مدفوعی و 5 تا 6 بار پوشک ادراری نوزاد را تعویض می‌کنید، که طبیعی است. یعنی از تعداد دفعات نیاز به تعویض پوشک می‌توانید متوجه سیر بودن و میزان تغذیه نوزاد بشوید.

شیر دادن به نوزاد در روزهای اول

• بلافاصله بعد از تولد بهتر است نوزاد چند ساعتی با مادر خود تماس پوست به پوست داشته باشند. یعنی نوزاد پس از تولد در آغوش مادر قرار گیرد.
• برای زمانی که قصد دارید برای اولین بار به کودک خود شیر بدهید، کودک‌تان را نزدیک سینه خود قرار داده و با سینه خود چفت کنید.
• نوزادان پس از چند ساعت اول به خواب عمیق می‌روند و شیردهی اولیه بر روی این خواب تاثیر گذار است. نوزاد شما اگر در همان بار اول در شیر خوردن مشکل دارد، نگران نباشید او کم کم می‌آموزد. 

تغذیه با شیر مادر در سه روز اول

• در روزهای ابتدایی یک نوزاد به مراقبت‌های بسیاری نیاز دارد و مکررا بایستی به او شیر بدهید، زمانی که کودک‌تان در آغوش شماست، با ضربه به سر، مکیدن محکم، دستانی مشت، لرزیدن دهان به شما می‌گوید که شیر میخواهد.
• در سه روز اول پس از زایمان، شیری که تولید می‌شود، آغوز نام دارد. میزان این شیر بسیار کم است، اما از آنجایی که سرشار از ویتامین، پروتئین، آنتی بادی و عوامل ضد ویروسی است، می‌توان آن را اولین واکسن کودک تلقی کرد.
• اگر نوزاد شما در سه روز اول شیرخوردن کمی وزن کم کند، طبیعی است
• باید در نظر داشته باشید که معده نوزاد تازه متولد شده، بسیار کوچک است و همان آغوز با میزان کم برای تغذیه او در روزهای ابتدایی کافی است.

• در روزهای سوم تا پنجم پس از زایمان، طبیعی است که میزان شیر شما افزایش پیدا کند، که در برخی از مادران به صورت ناگهانی و در برخی دیگر این اتفاق تدریجی است.
•  از آنجایی که شیر مادر بیشتر می‌شود، ممکن است نوزاد نسبت به روزهای ابتدایی نیز شیر بیشتری بخورد. برخی نوزادان ممکن است حریصانه شیر بخورند که طبیعی است.
• حتما در زمان شیردهی سینه خود را به درستی در دهان نوزاد قرار دهید، تا شیردهی به درستی انجام شود و سینه‌ها خالی گردد. 
• برخی مادران به دلیل داشتن شیر زیاد، نوک سینه صاف می‌شود و گرفتن آن برای نوزاد سخت می‌گردد. در این حالت با ماساژ دست، کمی از شیرتان را خالی کنید تا نوزاد راحت تر شیر بخورد.

شیر دادن به نوزاد در روزهای پنجم تا هفتم

• برنامه شیردهی به نوزاد را تنظیم کنید، به طوری که حداقل ده بار در طول 24 ساعت شیر بخورد.
• مراقب نشانه‌های گرسنگی کودک خود باشید و زمانی که گرسنه است به او شیر بدهید. 
• ممکن است در برخی کودکان برنامه تغذیه و شیر خوردن در این بازه زمانی کوتاه منظم نشود، طبیعی است و جای نگرانی نمی‌باشد.
• در این زمان باید در طول 24 ساعت، سه تا پنج بار پوشک نوزاد خود را عوض کنید.

شیر دادن به نوزاد ممکن است در ظاهر ساده به نظر برسد اما در بسیاری از موارد برای مادران چالش‌ها و مشکلات زیادی را رقم می‌زند. این مشکلات می‌توانند باعث بی قراری کودک شده و آرامش روانی مادر را نیز به هم بریزند. از جمله مهم‌ترین مشکلاتی که در این باره وجود دارند باید به موارد زیر اشاره کرد.

1- تخلیه نشدن شیر به میزان کافی

زمانی که کودک به اندازه کافی شیر نمی‌خورد، شیر تولید شده در مجاری سینه مادر تجمع کرده و می‌تواند منجر به شکل گیری توده‌های دردناکی شود. در این شرایط می‌توانید از ماساژ کمپرس آب گرم کمک بگیرید تا به جریان یافتن شیر در سینه شما کمک نماید. اگر درد با وجود مراقبت‌های خانگی بهبود نمی‌یابد بهتر است برای اطمینان یافتن از عدم وجود عفونت به پزشک مراجعه نمایید.

2- داخل بودن نوک سینه‌ها

داخل بودن نوک سینه‌ها می‌تواند وضعیت دشواری را برای شما ایجاد نماید که تغذیه شدن نوزاد را دشوار می‌کند. برای حل این مشکل بیش از هرچیز باید که صبر و حوصله بیشتری به خرج دهید. توجه داشته باشید که در خیلی از مواقع برای حل این مشکل نیاز به انجام کار خاصی ندارید. تنها کافی است تماس نوزاد با پستان شما بیشتر شود تا به مرور نوک آن‌ها برجسته‌تر گردد. شیر دادن به نوزاد با گذر زمان برای تان آسان تر نیز می‌شود. همچنین استفاده از شیر دوش نیز می‌تواند به بیرون آمدن نوک پستان‌ها کمک نماید.

3- خشکی و ترک خوردگی نوک سینه‌ها

خشک بودن نوک سینه‌ها و ترک خوردگی آن‌ها باعث می‌شود که هنگام شیر دادن به نوزاد با درد و سوزش زیادی روبه‌رو شوید. این امر می‌تواند فرایندی لذت بخش را به موضوعی دردناک تبدیل کرده و در ارتباط شما با نوزاد نیز اختلال ایجاد نماید. از همین رو بسیار اهمیت دارد که به موقع برای بهبود آن اقدام نمایید. برای پشگیری از این مشکل توصیه می‌شود از صابون‌ها و سایر مواد الکل دار برای شست و شوی سینه‌های خود استفاده نکنید. همچنین بهتر است نوک سینه‌ها را پس از هر بار شیر دادن چرب کرده و سپس قبل شیردهی مجدد به خوبی آن‌ها را بشویید.

4- کمبود شیر

کمبود شیر نیز یکی از مشکلات بسیار شایع در بین مادرانی است که به تازگی فرزندشان متولد شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد آنچه بیش از هرچیز در کاهش شیر تاثیر می‌گذارد اضطراب و نگرانی است. در نتیجه تلاش کنید در دوران پس از زایمان محیط آرامی را برای خود فراهم کنید و از نداشتن شیر نترسید. هرچقدر بتوانید اضطراب‌های خود را بیشتر کنترل کنید میزان شیر شما نیز بیشتر خواهد شد. اگر احساس می‌کنید که در این زمینه آسیب پذیری زیادی پیدا کرده‌اید و از نظر روحی بسیار حساس شده‌اید بهتر است از یک روانشناس برای بهبود اوضاع خود کمک بگیرید.

5- دچار شدن به خواب آشفته هنگام شیر دادن به نوزاد

نوزاد معمولا در طول شب بارها و بارها از خواب بیدار می‌شود و نیاز به خوردن شیر دارد. این امر در کنار زایمان و خود فرایند شیردهی باعث می‌شود که ضعف بدنی بیشتری پیدا کنید. از همین رو تلاش کنید تغذیه مقوی تری برای خود فراهم کنید تا انرژی بیشتری داشته باشید.

باورهای غلط در مورد شیر دادن به نوزاد

رواج برخی باورهای غلط در مورد شیردهی به نوزاد می‌تواند نگرانی‌های مادران را افزایش داده و یا منجر به اقدامات غلطی از جانب آن‌ها شود. از جمله این باورها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1- زایمان سزارین شیر مادر را کم می‌کند!

برخی افراد بدون اینکه استناد علمی خاصی داشته باشند به این مسئله تاکید می‌کنند که زایمان سزارین مادر را ضعیف کرده و شیر او را کاهش می‌دهد. در حالی که بسیاری از زنان با وجود داشتن زایمان سزارین شیردهی بسیار مناسبی دارند و پژوهش‌ها از ارتباط سزارین با کاهش شیر حمایت نمی‌کنند.

2- ما از نظر ژنتیکی شیر کمی داریم!

برخی افراد تاکید می‌کنند که داشتن شیر کافی امری ژنتیکی است و در نتیجه به مادر القا می‌کنند که نمی‌تواند به طور مناسبی به فرزند خود شیر بدهد. این در حالی است که شیر دادن به نوزاد تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله عواملی زیستی و روانی قرار دارد. تغذیه مناسب در کنار داشتن روحیه قوی از جمله مهم‌ترین فاکتورهایی هستند که می‌توانند میزان شیر مادر را تحت تاثیر قرار دهند.

3- سینه‌های کوچک شیر کمتری دارند!

تصورات غلطی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر سینه‌های مادر کوچک باشد شیر او نیز کمتر خواهد بود یا اینکه از کیفیت کافی برای سیر کردن نوزاد برخوردار نیست. همین مسئله باعث می‌شود بسیاری از مادران دائما در مورد سیر شدن فرزند خود مشغولیت فکری داشته باشند یا بدون اینکه نیاز باشد از شیر خشک کمک بگیرند. همه این موارد در حالی است که پژوهش‌ها نشان می‌دهند میزان و کیفیت شیر ارتباطی با اندازه سینه‌ها ندارند و بسیاری از مادرانی که سینه‌های کوچک‌تری دارند می‌توانند به خوبی فرزندانشان را تغذیه نمایند.

برای دریافت مشاوره در زمینه شیر دادن به نوزاد می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول درباره شیر دادن به نوزاد